Przejdź do zawartości

Maria Dłużewska

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maria Dłużewska
Data i miejsce urodzenia

26 września 1951
Kielce

Data śmierci

10 maja 2024

Zawód

reżyser, scenarzysta

Lata aktywności

1993–2024

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności Medal „Pro Memoria” Medal „Pro Bono Poloniae”

Maria Krystyna Dłużewska (ur. 26 września 1951 w Kielcach, zm. 10 maja 2024[1]) – polska reżyserka filmowa, scenarzystka, aktorka, dziennikarka, działaczka opozycji antykomunistycznej w okresie PRL.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1972 ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie. Początkowo pracowała jako aktorka. Od 1972 do 1976 grała w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie, w 1977 w Teatrze Polskim w Szczecinie, od 1977 do 1978 w Teatrze Dramatycznym w Gdyni, a od 1978 do 1982 w Teatrze Popularnym w Warszawie.

Od września 1980 należała do NSZZ „Solidarność”. Współorganizowała Msze za Ojczyznę i Tygodnie Kultury Chrześcijańskiej. Od 1983 do 1985 prowadziła Teatr Poniedziałkowy w Ursusie. Kolportowała podziemne wydawnictwa. Od 1984 do 1987 była redaktorem i autorką tekstów Radia Solidarność. Od 1984 do 1988 działała w Solidarności Walczącej.

W 1991 była dziennikarką tygodnika „Spotkania”, a od 1991 do 1993 „Tygodnika Solidarność”. Po 1993 zajęła się tworzeniem filmów dokumentalnych.

Od 2010 tworzyła filmy dokumentalne oraz pisała książki dotyczące katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku 10 kwietnia 2010: Mgła (film oraz książka) – skupione na samym wypadku, Pogarda – ukazujący rodziny ofiar[2], Córka – o córce pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich, Marcie[3], Testament – opowiadający o dzieciach pięciu ofiar katastrofy[4][5], Polacy (film oraz książka), którego bohaterami są czterej naukowcy badający przyczyny katastrofy (Wacław Berczyński, Wiesław Binienda, Kazimierz Nowaczyk i Grzegorz Szuladziński)[6][7][8]. 8 kwietnia 2015 miały premierę film dokumentalny oraz książka Marii Dłużewskiej pt. Dama, upamiętniające pierwszą damę, Marię Kaczyńską[9].

Zmarła 10 maja 2024 r. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[10].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Zorza II nad Gdańskiem (2020) – scenariusz i reżyseria
  • Bitwa (2019) – scenariusz i reżyseria
  • Andrzej Kołodziej. Bardzo polska opowieść (2019) – scenariusz i reżyseria
  • Patrzę na Ciebie Warszawo (2018) – scenariusz i reżyseria
  • Krótkie popołudnie na Mazurach (2018) – scenariusz i reżyseria
  • Drzwi do wolności (2017) – scenariusz i reżyseria
  • Skąd się biorą dzieci? (2017) – scenariusz i reżyseria
  • Ksiądz (2016) – scenariusz i reżyseria
  • Dama (2015) – scenariusz i reżyseria
  • Polacy (2013) – scenariusz i reżyseria
  • Testament (2013) – scenariusz i reżyseria
  • Córka (2012) – scenariusz i reżyseria
  • Pogarda (2011) – scenariusz i reżyseria (wspólnie z Joanną Lichocką)
  • Mgła (2011) – scenariusz i reżyseria (wspólnie z Joanną Lichocką)
  • Grupy oporu (2008) – scenariusz
  • Koniec podróży (2008) – scenariusz
  • Piwko dla niedźwiedzia! (2008) – scenariusz i reżyseria
  • Ci, co przeżyli (2007) – scenariusz
  • Solidarność Walcząca (2007) – scenariusz i reżyseria
  • Wycieczka (2007) – scenariusz
  • Degrengolada w Teatrze Domowym (2006) – scenariusz
  • Tygodnik Solidarność (2006) – scenariusz
  • Tu byłem (2005) – scenariusz
  • Pomysł na życie (2003) – scenariusz
  • Seans (2003) – scenariusz i reżyseria
  • Sople płaczą na ulicy Wawelberga (2000) – scenariusz
  • Rakowiecka (1999) – lektor
  • Zablokowani (1999) – scenariusz i reżyseria
  • Stempel (1998) – realizacja
  • Duch, fotograf i arie operowe – scenariusz i reżyseria
  • Pekin (1995) – lektor
  • Pierwszy dzień miasta (1994) – realizacja
  • Śpij bohaterze (1993) – scenariusz

Publikacje książkowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Obrońcy (2017), wyd. Trzecia Strona
  • Dama (2015), wyd. Trzecia Strona
  • Polacy (2013), wyd. Black Box Sp. z o.o.
  • Trzy dni zdjęciowe z Ireną Anders i Albinem Ossowskim (2012), wyd. Trio
  • Mgła (2011) – wspólnie z Joanną Lichocką, wyd. Zysk i S-ka

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

W 2009 otrzymała I Nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Katolickich w Niepokalanowie w kategorii filmu dokumentalnego za Wycieczkę. W 2009 nagrodzono ją I Nagrodą w tej samej kategorii na Polonijnym Festiwalu Multimedialnym „Polskie ojczyzny” w Częstochowie za film Seans, W 1999 otrzymała II Nagrodę na Ogólnopolskim Niezależnym Przeglądzie Form Dokumentalnych „Nurt” w Kielcach za film Zablokowani.

Dwukrotnie została wyróżniona „Główną Nagrodą Wolności Słowa”, przyznawaną przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich: w 2013 otrzymała wraz z Joanną Lichocką za rok 2012 za film pt. Pogarda („za odważne, pełne dramatycznego wyrazu zmierzenie się z wewnątrzpolskim konfliktem po katastrofie smoleńskiej – zdokumentalizowanie go i postawienie szeregu ważnych pytań dotyczących współczesnej kondycji Narodu Polskiego”)[11], a w 2015 za film pt. Polacy[12].

W 2020 minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński uhonorował ją Doroczną Nagrodą MKiDN w kategorii Film[13].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Zmarła Maria Dłużewska. Reżyserka, scenarzystka, dziennikarka. Odegrała olbrzymią rolę w upamiętnieniu ofiar 10.04. Miała 72 lata. wpolityce.pl, 2024-05-10. [dostęp 2024-05-10]. (pol.).
  2. ↑ „Pogarda” – kolejny film Joanny Lichockiej i Marii Dłużewskiej, kontynuacja „Mgły”. U nas – świeżutki trailer. wpolityce.pl, 2011-09-24. [dostęp 2013-10-28]. (pol.).
  3. ↑ Marta Kaczyńska w filmie „Córka” Marii Dłużewskiej. dziennikbaltycki.pl, 2012-04-05. [dostęp 2013-10-28]. (pol.).
  4. ↑ „Testament” – najnowszy film Marii Dłużewskiej. blogpress.pl, 2013-18-18. [dostęp 2013-10-28]. (pol.).
  5. ↑ Tylko z tygodnikiem „Sieci” długo oczekiwany film Marii Dłużewskiej „Testament”. Od poniedziałku w kioskach.. wpolityce.pp, 2013-04-04. [dostęp 2013-10-28]. (pol.).
  6. ↑ Nasz wywiad. Maria Dłużewska o „Polakach”. „Ten film powstał dzięki dobrym ludziom”. Niezwykły obraz w poniedziałek z Tygodnikiem „wSieci”. wpolityce.pl, 2013-10-27. [dostęp 2013-10-27]. (pol.).
  7. ↑ Film Marii Dłużewskiej „Polacy” jutro w Tygodniku „wSieci”. stefczyk.info, 2013-10-27. [dostęp 2013-10-28]. (pol.).
  8. ↑ Polacy z innego świata. wsumie.pl, 2013-10-27. [dostęp 2013-10-28]. (pol.).
  9. ↑ Premiera filmu „Dama” o śp. Marii Kaczyńskiej. „To hołd oddany prezydentowej”.. Niezalezna.pl, 2015-04-08. [dostęp 2015-04-15].
  10. ↑ Maria Dłużewska spoczęła na warszawskich Powązkach Wojskowych. dzieje.pl, 2024-05-27. [dostęp 2024-06-28]. (pol.).
  11. ↑ Nagroda Wolności Słowa dla Lichockiej, Dłużewskiej i Hajdasz – aktualizacja video. Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, 18 grudnia 2012.
  12. ↑ Konkurs o Nagrody SDP 2014 rozstrzygnięty. sdp.pl, 30 stycznia 2015. [dostęp 2015-01-30].
  13. ↑ Łaniewska, Gołas, Dłużewska, Wencel, Lorenc i Roszkowski laureatami Nagrody Ministra 2020. gov.pl, 25 listopada 2020. [dostęp 2020-11-27].
  14. ↑ M.P. z 2024 r. poz. 594.
  15. ↑ M.P. z 2008 r. nr 94, poz. 808.
  16. ↑ M.P. z 2017 r. poz. 797.
  17. ↑ Uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych. ipn.gov.pl, 2017-12-13. [dostęp 2017-12-13].
  18. ↑ Warszawa. Dłużewska zostanie odznaczena medalem Pro Bono Poloniae. e-teatr.pl, 2018-12-11. [dostęp 2020-01-09].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maria_Dłużewska&oldid=74885536”